Wadjah Pangalengan Tempoe Doeloe (3)

Pada seri terakhir ini, akan kita explore Perkebunan teh Malabar, perkebunan tertua di pangalengan, kemudian diikuti oleh perkebunan teh yang lainnya seperti Kertamanah, Pasir Malang, Poerbasari, Santosa, Talun dan Sedep.

Diprakarsai oleh oleh K.A.R Bosscha seorang sarjana teknik lulusan Universitas Delft di Belanda. Di danai oleh pamanya sendiri Edward Kerkhoven yang telah lebih dulu mengepalai perkebunan teh di daerah Assam India.

Tercatat sebelum perang dunia kedua, daerah Bandung Selatan merupakan penghasil komoditi penting dunia (Teh dan kina). Dari hasil perkebunan inilah seorang K.A.R Bosscha dapat menyumbang berbagai yayasan di Belanda, ikut mendanai ITB (Dulu Technologie Hogeschool), Societeit Concordia (Sekarang Gedung Merdeka di jalan Asia Afrika Bandung), Sekolah Luar Biasa Cicendo Bandung dan sebuah karya fenomenal Observaterium Peneropongan Bintang Boscha.

Ironis memang dengan keadaan sekarang, bisa anda lihat di perkebunan peninggalan orang Belanda itu. Sejak di nasionalisasi pada tahun 1950-an, saat ini Perkebunan teh Malabar dibawah koordniasa PTP Nusantara 8. Secara kasat mata tidak ada perubahan dan perkembangan yang signifikan. Jika dahulu Orang Belanda yang katanya “penjajah“, rajin menyumbang ke sana kemari dari keuntungan perkebunan, pengurus yang sekarang belum seperti itu, kesejahteraan karyawan tidak beranjak naik. Info terkahir dari paman saya sendiri seorang pensiunan pegawai teknik di sana, menerima uang pensiunan perbulanya tidak lebih dari 300 ribu 😦 . Asal pembaca tahu, produk Perkebunan Teh Malabar memiliki qualitas export, teh hitam yang terkenal di pasar luar negeri seperti Inggris dan Jepang, tentunya tidak murah. dan sampai sekarang belum pernah penulis menemukan produk Perkebunan teh Malabar di pasaran lokal.

De poort van theeonderneming Malabar (1943)

Pintu gerbang selatan menunju afdeling (perumahan pegawai) dan pabrik teh Perkebunan Malabar, nampak ciri khas bangunan tradisional Sunda yang sampai sekarang keberadaannya masih terpelihara di kampung Malabar Pangalengan.

Het wegen van de thee-oogst na de ochtendpluk, Malabar (1930)

Kegiatan penimbangan (wegen) pemetik teh (thee-oogst) pada pemetikan teh pagi hari (ochtendpluk). sebelum teh tersebut dibawa ke pabrik untuk diolah.

Verzending van thee vóór de invoering der vrachtauto’s, thee-onderneming Malabar

Kurang lebih artinya “Pengiriman teh untuk dimasukan kedalam kendaraan angkut (mobil barang). Tidak jelas kendaraan apa yang dimaksud, kemungkinan teh tersebut dianggkut menggunakan kereta kuda ke Stasiun Banjaran, kemuadian dari sana dianggkut ke Bandung dilanjutkan ke pelabuhan Cirebon menggunakan kereta api. Selanjutnya produk teh ini didistribusikan ke seluruh dunia.

Theefabriek Tanara, Pengalengan (voor/before 1943)

Sebuah pabrik pengolahan teh antara Malabar dan Cibolang, bila anda berniat menuju kolam pemandian air panas Cibolang, anda akan melewati pabrik ini, ditempat inilah kakek bekerja sebagai staff, dan 3 orang anaknya yang menjadi pegawai teknik. Rekrutmen pegawai di perkebunan masih bersifat turun temurun.

Tanara- en Malabar theetuinen, hoogvlakte van Pengalengan (1949)

Administrateurswoning van de theeonderneming Malabar, Pengalengan (1952)

Rumah kediaman adminstratur Perkebunan Teh Malabar, tempat tinggal K.A.R Bosscha pada saat menglola perkebunan. Tampak background dari bangunan ini adalah Gunung Nini, tempat sang juragan perkebunan mengamati seluruh kegiatan perkebunan. Dari Gunung tersebut akan terlihat jelas seluruh landscape Pangalengan, tentunya bila tidak turun kabut 🙂 . Pemeliharaan rumah ini (Wisma Malabar) sekarang dipegang oleh PTP Nusantara 8, sayangnya tempat ini sering digunakan kegiatan yang tidak bermoral seperti Uka-uka dan unji nyali.


Tji Bolang Tanara, Assamthee-onderneming, Malabar (1927)

Cibolang merupakan sebuah perkampungan kecil di kaki Gunung Wayang Windu, salah satu andalan objek wisata di Pangalengan karena disana terdapat kolam pemandian air panas.

97 responses to “Wadjah Pangalengan Tempoe Doeloe (3)

  1. aq pernah jalan2 k daerah pangalengan dan di sana terdapat banyak kenangan, hingga ketika saya membaca tulisan anda ini membuka kembali memori saya tentang Pengalengan.
    Semoga saya bisa berkunjung ke sana lagi….
    Saya suka gambar2nya

  2. @ alea
    mudah-mudahan kenangan yang indah, “keep in your mind”

  3. Sampurasun Kang Dien,
    Meni wa’as ninggal foto2na.
    Naha nya? saean keneh baheula jeung ayeuna.
    Cigahna mah kedah ku si Menir deui!

  4. Ass…..wah baru kl ini aida dapet gambar2 kmpung hlaman sndiri tempo dulu……aida baru tau klo pangalengan dulu suasananya kaya gitu…..klo sekarang udah agak beda…..jalan2nya juga udah halus….aida tinggal di desa pulosari lumayan deket ma malabar

  5. @aida
    wah… pulosari dekat cileunca….
    dari UPI ya… angkatan tahun berapa ?
    aida dari alumni SMPN Pangalengan ???

  6. Dulu SMp di Smp 1 pangalengan yang di pasir mulya…tahun 2003 tapi kul masuk UPi angktan 2004.ya di Pulosari tepatnya di Cinangsi.Kang Alumni SMp 1 juga ya??

  7. @aida
    iya… berarti pernah belajar dengan Bapak ku, itu lho Pak Ii Tjahridjan, guru fisika terkenal se SMP1 Pangalengan 🙂 . Klo ke pangalengan aku tinggal di citere di rumah bapak.

  8. ass….. jadi kangen ka bandung sareng pangalengan kang. komo ninggal foto2 na. soalna dulu pernah tinggal di per cukul. sampe smp. tp smp na di baleendah.rumah2 dinas di rubah ga ya?

  9. Wah saya buka websites Malabar&pangalengan.jd kangennn daerah sana nan sejuk.dlu saya sring ksana sewaktu kuliah di ITB/main2 refreshing.kpan2 ayo kita adakan tour&travel ksana.

    Enaknya daerah kertamanah,Malabar dan bgaimana kondisi pemandian cibolang apa sudah makin top…sambil renang memandang keindahan bukit& kebun teh

  10. urang kudu bangga boga pangalengan

  11. ai akang alumni taun sabarahanya???
    Abi mah masih panasaran sejarah naha bet dinamiaan “pangalengan” ??
    di jawab atuhnya kang!!
    Da bageur…!!!HEheheheh………..

  12. @noe
    alumni taun 2000
    Pangalengan….
    abdi kantos ngabahas di dieu: https://omdien.wordpress.com/2007/09/04/more-about-pan…n-tahukah-andamore-about-pangalengan-tahukah-anda
    info ti pun bapa, Jughuhn salain nyandak kina ka Pangalengan, oge nyandak kopi kangge di budidayakeun. Di daerah Pasanggarahan aya loji-loji (semacam home industri) pengalengan kopi hasil olahan masyarakat sekitar. Dugi ka taun 60-70 an eta loji masih aya keneh, mung ayeuna tos disulap janten perumahan penduduk (sekitar daerah kecamatan lama).
    Kumargi letah urang dinya nyunda pisan, kata “pengalengan” robih janten “pangalengan” 🙂
    valid henteu na nuju di paluruh deui, kedah aya effort oge kumargi source na ngange bahasa belanda.

  13. Kang, urang teh geuning sawargi!!!!
    Abi kamari ameng ka wetan!!!
    naroskeun ka pun ua, geningan pun bapa akang teh wargi pun Ua abi….!!!!
    sugan we engke lebaran abi ditepangkeun sareng akang ….!!!
    Amin Ya allah….!!!

  14. @noe

    ua na saha nya ? sugan abdi uninga

  15. ieu weh atuh Terang teu ka mang aek,mang dedi….!!!
    tapi ma enyaweh teu terang ….!!!!
    iraha atuh uih ka pangalengan ….????

  16. oh.. janten ieu teh keluarga besar Bapak Darmo nya….
    atanapi keluarga besar Bapak Oman (alm)
    nuhun atuh tos tiasa pancakaki di dunia maya jiga kieu…
    kumaha Mang Aek damang? sobat dalit ti leueleutik… emut keneh ngawitan kenal sareng rerencangan sakelas di SD Sukamanah nya sareng Mang Aek 🙂

  17. Muhun leres pisan….!!!upami pun bapamah ti bapa (Alm) Oman……….
    Upami mamah ti bapak (alm)Darmo…….
    allhamdullilah mang aek damang….!!!
    Hatur nuhun pisan, aya oge web anu ngabahas sejarah panglengan.
    allhamdulillah urang teh tiasa di tepang keun di dunia maya …..
    Ti kapungkur hoyong terang sejarah pangalengan
    Hatur Nuhun pisan …….!!!!
    Iraha atuh uih ka pangalengan ….?????
    Di antos ah ka sumpingannana di Koe’man.Net
    🙂

  18. eh om, upami hoyong ngage photo di comentnnya tiasa teunya ..???upami tiasa kumaha carananya????????????

  19. kang, abi bade nyungkeun gambarnanya, Wios kitu????

  20. @noe
    mangga, upami hoyong nempel photo, cobian ngango script html

  21. assss jd kangen yeh ma pangalengan
    pa kbr yeh pangalengan. abi uran pasirmulya! ayena kul di Jogja! Reunian SMP 1 pangalengan Yuk………………..

  22. Mau tanya no.kontak kang Din. No. Saya 08158036206

  23. Kang Budi tiasa kontak ka 02195199052

  24. ayenamah pangalengan teh herin ku sampah sareng anu outbound. cing ka dulur2 lestariken atuh tempat wisata teh lain ukur neangan duit jeng micen sampah

  25. Assalamuala’ikum……

    kang Abdi asli ti Pangalengan….
    ayeunamah Pangalengan teu kawas kapungkur…
    Abi prihatin ayeuna mah Ka pangalengan…
    ayeuna mah tos seueur Runtah kang…
    jdi generasi muda ayeuna mah teu aya ka hoyong..!!

  26. sampah dimana nya, baheula ma TPS akhir teh di caket Taman makam Pahlawan Ciwidara, ayeuna dimana deui ?

  27. untuk neng aida : saya Widi alumni smpn pangalengan juga lulusan 1986, upami leres murangkalihna pak Ii, berarti raina (abdi hilap nami rakana anu saangkatan sareng abdi) eta mah sobat pisan, nyuhun keun no hapena….diantos

  28. Pangalegan I’m Love…..

    I was borned in Malabar

  29. Nepangkeun abdi oge pituin Pangalengan,mung ngaborojolna di Pasir Malang ………….
    Sono pisan ka Pangalengan teh

  30. Tong baretah teuing ngumbara teh geura marulih deui urang pajukeun Pangalengan teh…

  31. Milari photo gunung malabar di google teu mendak, kalah mendak perkebunan malabar. tapi sami mawon bingahna, tiasa ngumbarkeun emutan lawas … th 81an abdi kantos praktek ngajar di sd nu caket terminal/pasar (hilap deui nami sdna), mondokna di bumi pinggir jalan jajalaneun ka kpbs(pabrik susu) Th 84-85 abdi sababaraha kali ka pangalengan dlm rangka survival pa jatera ikip bdg. Nu masih kaemut : ti cimaung lungsur ka lembah, naek tangga pipa lamajang dugi ka dataranluhur…ti wengi dugi ka enjing2, narabas tegalan kebon dugi ka perkebunan talun. Kantos oge wengi2 lungsur di gerbang malabar teras jalan ngalangkungan sadayana perkebunan dugi ka gunung papandayan enjingna. uihna jalan garut. Kantos oge mendaki gunung malabar malam2 hingga dugi puncak wanci subuh. Duuuh…meni hoyong siga kapungkur deui. ningal poto2na di blog ini menambah waas, kagagas deui ku memoar baheula ttg pangalengan. salam kenal ya. poto2nya akan saya simpan

  32. saya sejak kecil sering liburan ke pangalengan dan menuliskan artikelnya, saya minta gambarnya ya om..
    salam kenal

  33. meni waas eta kampung abi tempo doeloe..abi ge borojol di cibolang,sakola nyampe kelas 6 SD di Cibolang Tanara I.. alm.nini sareng aki abi duluna pemetik teh ulung heee….. emg bener2 tiiis ceuli herang panon..beda jeung di kota…pabeulit..tapi saya mah masih khawatos ka pekerja kebun diditu ayna..masih kurang sejahtera..petinggi na seuer nu korupsi
    buat yg mau kenal sama keturunan boscha add nya YM abi di :
    mugau_edanz@yahoo.com

  34. Ayah saya pernah menjadi administratur di Malabar , dan saya bisa jamin bahwa ayah saya bukanlah koruptor yang menyengsarakan para pekerjanya .

    Tanggapan saya tentang kurangnya dana pensiun ataupun dana2 lainnya , mungkin akang juga bisa melihat data2 penjualan Teh PTPN yang memang diperuntukkan untuk pasar non lokal cenderung menurun , dan sekarang harga teh Indonesia masih lebih rendah daripada India dan Srilangka . Belum lagi kebijakan pemerintah , para pemegang saham , dan lain2 yang PASTI mempengaruhi jumlah dana2 yang dikeluarkan oleh PTPN VIII sendiri .

    Tapi foto2 anda benar2 luar biasa . Kalau boleh , akan saya jadikan sumber untuk membuat buku yang nantinya akan saya sumbangkan ke Kedutaan Belanda .

    sekali terima kasih .

  35. kang Dien, pa kabar?? lama ga ketemu nih.. hehehe
    Kalo boleh kang, sekarang produk teh yang ada di pasaran, hasil perkebunan di daerah pangalengan dan malabar apa ya?
    Ma kasih. Sukses terus ya

  36. saya punya lukisan kebun teh Pengalengan tahun 1932 pelukis belanda sangat terkenal,kanvas,keadaan masih baik ukuran lukisan 70×100 cm,beautiful banget,suka…?telpon saya 085285291427

  37. @Toni
    Maaf saya lupa lagi nih, toni mana yah??
    produk Perk. Malabar yang ada di pasaran lokal yang terkenal hanya “Teh Walini” aja, tul gak ?

    @adriana isma
    saya minta photo nya aja boleh ngak?, klo luskisan yang asli mungkin mahal.

  38. boleh…,tapi aq mw lelang dulu lukisannya nanti kalau ud laku aq ksih deh…,janji.sorry ya bang omdien

  39. aduh meni menyentuh ieu esina abi nuju alit diditu menjelang dewasa ngalih kakota meni waas hebat kang saya salut pisan

  40. bang saya copy ea isi tentang pangalengan . . .
    kalo gag boleh tar saya hapus . .
    kalo boleh makasiong bnyak ea bang

  41. @Andina
    Mohon maaf atas kukurang tahuan saya tentang kondisi penjualan teh sekarang, bukan berarti menuduh segenap jajaran direksi PTPN korupsi. satu pelajaran berharaga buat jajaran direksi PTPN untuk melalkukan improvment qualitas plus perluasan pasar, tentunya dengan harga yang bersaing.

    @Chibuy
    Mangga, silahkan… tapi janganlupa cantumkan sumber nya ya!! 🙂

  42. asslamualaikum om dien..perkenalkan saya anak pangalengan ade didikan a eka sodara omdien,,,salam knal ,mo minta izin nieh boleh ya saya copy poto sama sebagian cerita’ya,,sebagai kenanga”an..hatur nuhun sateuacana,,,

  43. Kang saya merekomendasikan blog akang di group facebook…
    Hayu atuh kang di antos di grup ” Pangalengan Area”,
    meh tiasa sharing, sareng urang silaturahmi jeng nu sanes.
    Facebook abdi
    dc_miauuwholic@yahoo.co.id

  44. abdi urang pangalengan asli. lulusan SMPN Pangalengan taun 88-89. Urang ngadamel paguyuban pangalengan yu? atanapi tos aya kitu?

  45. haturnuhun pisan…

  46. pangalengan is great!!!!
    temen-temen ku di pangalengan gimana kabarnya ya….?

  47. Pangalengan nuju tiris tirisna ayeuna teh. . . Untung gaduh Cibolang. . . . He. .

  48. yayat hidayat amir

    alus, aya nu malire sejarah jeung komunitas pangalengan. nepangkeun yayat hidayat amir, lahir di pangalengan tahun 1955. sakola di sd pintu, lulus 1968; smp malabar 1969 (sakuartal). ayeuna ngumbara, jadi dosen di tegal.

  49. saya juga merupakan orang asli pangalengan,dan saya ingin sekali mengembangkan dan menjaga kelestarian tanah kelahiran saya ini,mungkin kita harus bersama-sama untuk mewujudkannya,apalagi setelah gempa bumi yg melanda dan meluluhlantahkan bumi panglengan,saya peduli pangalengan…

  50. matak nyeblak kan hate lamun inget ka pangalengan teh..mamah bapa kumaha daramang..?? ieu asep sono hoyong ka pangalengan..pangalengan ayeuna mah hanjkalna tos teu sa asri baheula..duh nineung pangalengan..!!

  51. pamuda pamudi pituin pangalengan hayu urang sami-sami ngarojong pangwangunan pangalengan..!! supados pangalengan teh tiasa janten kabanggaan urang pangalengan khususna,atuh umumna mah janten kabanggaan warga bandung..Hayu ah dulur baraya sadayana..!!

    • hayu atuh ngabangun ti gunung heula urang melak tangkal, 1 atawa 2 mah..
      simkuring tos sataun pepelakan kai di gunung wayang teu aya nu mantuan kalah ka di lalieuk kunu moro..
      keun wae nu lain ngaruksak urang nu ngawangun

  52. simkuring mah sok emut kapungkur waktos nuju ” bolon ” lamun sasih puasa teh sok ngala buah saninten di leuleuweungan ( makam Bosscha ) ayeuna mah simkuring kadinya teh tos jarang pisan tatangkalan di leuleuweungan teh..sok atuh ka dinas perhutani geura iyuhkeun deui..!! apanan makam Bosscha teh salah sawios aset wisata kabanggaan urang pangalengan,upami sanes ku urang2 mah dimumule bade ku saha deui ath..??

  53. Pangalengan, I Love U Full..Hahaha….

  54. beuh….pangalengan memang bnr2 mantabh….
    beuh….beuhhhhh jd kpngn pula…………..ng.

  55. ak besar di pangalengan aku bangga jadi orang pangalengan aku cinta alam pangalengan,tp ak tak rela bila ada tangan -tangan durjana yang akan merusak keindahan alam pangalengan,jd saudaraku yang ad di pangalengan jagalah pangalengan buat anak cucu kita nanti

  56. Assalamualaykum,
    Nimbrung deui Om Dien, kumaha daramang, nuhun upami daramang mah, kumaha Pangalengan masih tiris kaya kapungkur.
    Om Dien, punten bade pancakaki yeuh. Pun Biang (Alm) gaduh raka namina Wa Encung (Alm), Wa Encung + Wa Titing gaduh putra anu namina punten bilih lepat nyebat Bu Ipah, Bu Euis, Bu Imas, Bu Enok, Pa Ii Tjahrijan, Pa Enjang Warsito sareng Pa Aman, Upami leres terah ti salah sawios diluhur, salam baktos ti kontea + Keluarga (budak kampung Cijembar baheula anyena aya di Cilegon – Banten)

  57. @asep didin: muantab kang… eh nami na sami jeung panggilan simkuring nuju alit.. peace

  58. @Kontea: geuning wargi urang teh kang, iraha atuh pendak, abdi ayeuna dines di Merak

  59. assalamu’alaikum wr.wb,

    Om Dien, sy mahasiswa tingkat akhir jurusan sejarah di UI sedang menyusun skripsi tentang perkebunan teh malabar.
    sy sangat membutuhkan data/sumber tentang perkebunan teh malabar dan daerah pangalengan.
    sy sangat mengharapkan bantuan Om Dien. karena sy lihat dari tulisan2 Om Dien banyak berbicara tentang wilayah pangalengan.
    sebelumnya saya sampaikan terimakasih banyak.

    Wassalamu’alaikum wr.wb.

  60. yayat hidayat amir

    om dien, kumaha kondisi sosiobudaya pangalengan kiwari. pribados mah, sanaos pituin urang pangalengan (kampung pintu) oge, estu pareumeun obor ngeunaan tanah-air sendiri. upami situasi zaman kartosuwiryo mah, dugi ka ayeuna oge terkenang-kenang.

  61. yayat hidayat amir

    om dien, kumaha kondisi sosiobudaya pangalengan kiwari. pribados mah, sanaos pituin urang pangalengan (kampung pintu) oge, estu pareumeun obor ngeunaan tanah-air sendiri. upami situasi zaman kartosuwiryo mah, dugi ka ayeuna oge terkenang-kenang.

  62. wish pangalengan kampung halamanku .

    ternyata pangalengan terkenal juga yah .
    aku sayang kampung halamanku .
    i love u pangalengan .

  63. ass….ngiring bingah ah…geningan seeur keneh nu nyaah ka pangalengan teh…..
    mudah2an ku ayana ieu blog tiasa janten informasi situasi pangalengan ka payun, simkuring linggih mah di citere babakan cianjur….
    salam ka sadayana….
    pangalengan only in my heart….

  64. lies yetti supriyati

    cobi atuh sok sanaos nembe gabung…. asa kuhoyong pendak pisan sareng para alumni smp 1 pangalengan,mangga urang kempel nyambungkeun tali silaturahim mugi wae tina kempelna urang nyandak kaberkahan ko pangalengan,kantenan eta de omdien putra pak ii nukasabaraha ?? sanes aya oge putra pak ii nu linggih diserang banten?? cobi waler sareng yu umajak ka sadaya alumni urang kempel rengse boboran ayeuna

  65. Wah waH aDa JugA pHotO cIboLanG teMpo doEloE bAguz

  66. hmmmmm…….
    suasannya masih sejuk..

    fotonya bagus.

  67. @lies yetti supriyati : teh lies, abdi putra bapak anu ka 5, nu linggih di serang mah pun lanceuk (Diat). Hatur nuhun tos keresa linggih ka blog ieu

  68. Ninggal pangalengan asa ku wararaas, sim kuring teh asli lahir di pangalengan(di RS Ps Junghuhn), sd di cibolang, babakan tanara, teras ka ciemas, smp na di smp bersubsidi ptp xiii malabar lulusan thn 1983, pernah sakola di SPMA Pangalengan (Chinchona) ngan teu tamat kabujeng kabur ka borneo). pun bapa namina Bp Dadang Djumpena mantan guru smp ‘n kepala lokasi (istilah harita mah), sing upami aya batur sa angkatan nyuhunkeun di respon kanggo ngaraketkeun tali silaturahmi

    • Mat (Toge) uing maca tulisan ddnya ,meni asa nyeblak inget waktu huhujanan d malabar ari ayeuna ente dmana? hangen gera ka pangalengan deui ,ngalanto teh ulah kamalinaan
      ieu uing Ajat (Takokak)
      ieu no Hp uing
      085222763055
      di antos kabarna

  69. wih manteup abdi oge urang pangalengan….

  70. wih manteup…..

  71. sy emng bkn asli pangalengan, tp dari umur 4th ampe tamat sma sy tnggal d pangalengan..
    liat komen n foto2 pangalengan, sy jd kangen banget..
    pgn pulang..
    orang pangalengan hrs bangga pny pangalengan, krna sarat sejarah..
    tp jgn sbatas bangga aja, hrs bs melestarikan pangalengan jg..
    Bravo Pangalengan..
    Pangalengan..lembur kuring, pangalengan..i will miss u,.

  72. sy org garut dua bulan kmrin main k babakan tanara demi ngejar sang pujaan hati yang lagi brkunjung k rumah klrg di babakan tanara blkg pos yang buka warung….tapi satu bulan kemarin tunangan sy d cabut m ibu’y nth salah apa yg telah q prbuat, tega’y lg shari stlh tunangan klrg’y msh nyari2 calon buat perempuan yang aq pinang, dia baru jujur setelah 3bln stlh tunangan?perasaan q smua dh q lakukan demi dia, tp kmbalian’y knp gni?minggu kmrn q mau main ke lembang bndung tp q gk nyadar pas bru ingat udh brda di perempatan ke pangalengan, 180% mtor aq putar balik dan bertanya ma ht ” knp bs nyasar gni” pdhl q dh tau bnr jln k lembang yang notabene ujung utara bandung tp bs nyasar ke ujung selatan bandung? q gk tau apa yg trjd yg psti smpai skrg q trauma mau main k pnglengan, pangalengan bak surga tp skligus jd neraka buat aq….?ni kisah hidup aq n mudah2n tak seorangpun mengalaminya lg…. trims….

  73. ass… kang saya pernah tinggal di Perk. Sedep…
    dari tahun 1995/1999…
    pernah TK di sana di TK. Tunas Karya
    ada gak gambarnya yang pass di Sedep atau di cibutarua…

  74. saya pernah tinggal di tanara dari kelas 3 s/d 6 sekolah di SD Tanara I ,tahun lulus 1984

  75. saya pernah tinggal di tanara waktu kelas 3 s/d 6 sekolah di sd tanara 1, waktu adm’nya pa djuhari, pa sukardi

  76. Sim kuring kantos nganjrek di asrama Polisi Malabar Desa Banjarsari-
    tahun 1955 – 1956 ( Pemilu pertama RI ) , umur sim kuring harita 6 tahun,
    kantos sakola SR kelas hiji ,satengah tahun di Sakola Rakyat Malabar,
    Kusabab pun Aki Pangsiun tina Kepolisian ,sim kuring Hijrah ka daerah
    Cikalong Wetan Bandung. Ayeuna sim kuring nganjrek di Depok Bogor,
    ari kuli mah di Jakarta. Sim kuring jadi ka suat-suat (NOSTAGIA) kana
    pangalaman waktu burey keneh. Sim kuring ayeuna geus umur 62 tahun
    upami aya nu maca ieu tulisan Salam nya kasadayana urang Banjarsari Malabar.Terutami ka Bapak Adang guru kelas I tahun 1956 ( upami aya keneh )

  77. Sim kuring kantos nganjrek di asrama Polisi Malabar Desa Banjarsari-
    tahun 1955 – 1956 ( Pemilu pertama RI ) , umur sim kuring harita 6 tahun,
    kantos sakola SR kelas hiji ,satengah tahun di Sakola Rakyat Malabar,
    Kusabab pun Aki Pangsiun tina Kepolisian ,sim kuring Hijrah ka daerah
    Cikalong Wetan Bandung. Ayeuna sim kuring nganjrek di Depok Bogor,
    ari kuli mah di Jakarta. Sim kuring jadi ka suat-suat (NOSTALGIA) kana
    pangalaman waktu burey keneh. Sim kuring ayeuna geus umur 62 tahun
    upami aya nu maca ieu tulisan Salam nya kasadayana urang Banjarsari Malabar.Terutami ka Bapak Adang guru kelas I tahun 1956 ( upami aya keneh )

  78. Upami tiasa ditambih foto Leuleuweungan sareng foto OLTA Cilaki

  79. Upami tiasa ditambih foto Leuleuweungan sareng foto PLTA Cilaki

  80. hoyong aya paguyuban warga pangalengan

  81. pangalengan mah ayeuna rusak ku tangan tangan jahil nu penting orang pangalengan teh duit weh jeung duit asa kacida jelma jaman ayeuna teh ,,bararong geura..mumule atuh kampung seorang anu sakiye indahna lebar mahal deui

  82. Kenangan indah masa lalu.tapi…dilihat sekarang menyedihkan.

  83. kunaha kang ptpn viii talun santosa di ruksak ku oknum mandor anu teu bertanggung jawab ? misalkan mandor OSE mandor petik di afdeling lodaya korupsi tos terbukti. sok ngasih strook gaji palsu ka karyawan tapi teu aya tanggapan di pihak perkebunan, kumaha etateh ?

  84. haturan nya kasadaya pecinta kampung kelahiran sami simkuring ge tiangalengan mani waas sareng aduh sonona ka kampung kalahiran neupangkeun sim kuring sukandar ti cipangisikan kalahiran mah mung ayena nuju ngumbara disemrang jawa tengah bilih aya sederk anu dipangalengan aya di jwa tengah kasih imfo urang silaturahmi
    blih ayamah contak ka 08122860650ATAWA FB SUKANDAR DINATA . EMAIL Nandar_69@yahoo.com

  85. Denny N Soehardjadinata

    Ngiring nimbrung ti emang nya…, kanggo nu karasep nu gareulis urang Pangalengan pituin atawa nu saukur ngumbara tapi taya bedana sami2 mikanyaah Pangalengan. Perkebunan Nagara di Pangalengan kapungkur mung aya 2 nyaeta Onderniming Cinyiruan srg Pasiryunghuhn, ari nusanesna mah sadayana oge swasta, aya swasta Belanda (Kertamanah,Pasirmalang,Malabar,Wanasuka,Purbasari,Santosa,Taloen,
    Sedep,Lodaya sareng Cikembang) swasta Inggris (Cukul srg Kertasari). Nya kadieunakeun aya kebun2 nu “dimerger” Cinyiruan ka Kertamanah,Wanasuka jeung Prbasari, Talun Santosa Cikembang srg sanesna. Aya nu aheng haridep…..,lamun aya nu apal ka pelukis R.Ardisoma nu sok ngalukis komik wayang atawa buku2 pelajaran bhs Sunda baheula, mantenna kantos didamel di Perkebunan Cinyiruan, gaduh putra (harita mah budak keneh) wastana RA.Kosasih, sami pelukis komik wayang kadieunakeun ( Th.60 an). Dumasar kana pertarosan emang ka sepuh2 baheula keur anjeunna jarumeneng keneh, singhoreng bapa R.Ardisoma didamelna teh janten tukang lukis perusahaan, utamina di laboratorium perkebunan, damelna ngalukis hama penyakit tanaman enteh sareng kina, mangrupi hileud, kukupu sareng serangga sanesna, predator atanapi sanes. Kitu deui ngalukis tekstur dangdaunan komoditi perkebunan. Naon margina dilukis, kumargi jaman harita sanaos Walanda kaitung bangsa modern ari teknologi photografi mah tebih keneh teu acan sapertos ayeuna. Cag heula dugi kadieu, seueur keneh ari dongeng perkebunan mah……isuk pageto urang sambung deui.

  86. Denny N Soehardjadinata

    Alhamdulillah…….,emang ninggalkeun Pangalengan ngungsi jeung lanceuk ka Bogor (SMP), balik deui ka Bandung (SMAN 2) asup UNPAD can tamat kaburu digawe di Propelat, asup ka PTPNVIII (atawa XIII baheula), kuliah di UNPAS. Ayeuna ngariung babarengan jeung urang2 Pangalengan keneh, Kang Burhanuddin Abdullah manten Gubernur BI ayeuna Rektor IKOPIN, Kang Nandang Ruhimat jeung rea2 deui. Pamohalan sanajan geus tunggang gunung ari sumanget mah angger ngagedur dijejeran ku kang Burhan geus ngadeklarasikeun ngadegna MKI (Masyarakat Koperasi Indonesia) jinekna mah Tgl.20 Mei 2011. Alhamdulillah, aya pangbagea nu teukira dariana ti unggal saleser nagri. Kahareup mah urang fokus wae kana literatur Pangalengan nya……,sok kumpulkeun deui photo2 heubeulna. Cag……..!!

  87. Alhamdlh…ahirna abdi tiasa teupang saur sareung saderek sdyna ti pangalengan…..nepangkn abdi kang tikno…ari nami mah kos orng jawa…tp abdi ageung ti pangalengan….kwit abdi ti alit ageung di asrama dodik II…..abdi jd hoyong keumpeul2 sareung komunitas pangalengan………….

  88. Sampurasun ……!!!
    salam wanoh kabaraya urang Pangalengan ,pribados lahir d kampung babakan kiara anu kapungkur mah katelahna “kontrak embe” tea,rorompok pribados caket sareng peternakan zaman walanda kapungkur nyaeta,,PT.Almanak anu salajengna di gentos ku PT.ALBA tah ayeuna parantos di gentos deui nami Perusahaana nyaeta PT.UPBS (Ultra Peternakan Bandung Selatan) tah ku kituna pribados ngaraos reueus janten urang Pangalengan teh da gening lembur urang teh kajojo janten pangjugjugan balarea naha eta ka Perusahaan Kebon teh na (PTPN VIII) atanapi ka Koprasi Peternakana (KPBS)
    Wasalam
    Wasta Pribados,
    Ajat Sudrajat

  89. nepangkn abi urng psirmalang,emh gusti mni nineung ningal lembur nyarira nyeredet knu mnah
    hendra.setiana53@yahoo.com
    abi angktn 95 wljng tepang baraya sadayana

  90. hendra setiana
    081573441575
    angkt95

  91. ADUH ADUH geuning dulur wungkul didieu teh,salam kenal ti sim kuring alumni smun hiji hijina dipangalengan angkatan 1998,iraha reunian JURAGAN…….?

Tinggalkan Balasan ke eri elmo Batalkan balasan